Πως εξηγούνται οι μεγάλες διαφορές στους χρόνους των παιδιών στις αναπτυξιακές ηλικίες;

Πως εξηγούνται οι μεγάλες διαφορές στους χρόνους των παιδιών στις αναπτυξιακές ηλικίες;

  Αρκετά συχνά, γονείς κολυμβητών κατηγορίας mini και προαγωνιστικής εκφράζουν στους προπονητές την απορία τους σχετικά με τους λόγους για τους οποίους οι επιδόσεις των παιδιών παρουσιάζουν τόσο χαοτικές διαφορές… πως εξηγείται για παράδειγμα κάποια παιδιά 9 ετών να κολυμπάνε 50 ελεύθερο 34-35 δευτερόλεπτα και άλλα να κολυμπάνε 40-44; Ποιοι είναι λοιπόν οι λόγοι που συμβάλλουν σε αυτήν την μεγάλη διακύμανση;

1. Βιολογική ηλικία:

Στις συγκεκριμένες κατηγορίες, η βιολογική ηλικία μπορεί να διαφέρει από την χρονολογική κατά +- 2 ακόμα και 3 χρόνια. Υπάρχουν δηλαδή δεκάχρονα παιδία που η βιολογική τους ανάπτυξη είναι πιο μπροστά ή πιο πίσω από την χρονολογική τους ανάπτυξη. Κάτι τέτοιο βεβαίως επιδρά στις επιδόσεις που πετυχαίνουν στο παρόν, όμως δεν σημαίνει πως στο μέλλον οι επιδόσεις τους θα συνεχίσουν να ακολουθούν τον ίδιο ρυθμό και πορεία.

2. Σωματικά προσόντα και ικανότητες

Γνωρίζουμε πως οι σωματικές αναλογίες έχουν πολύ μεγάλη σημασία για έναν κολυμβητή. Το μήκος των χεριών, το μήκος του κορμού του σε σχέση με το μήκος των ποδιών, το κέντρο βάρους του, τα κιλά του, η φυσική του δύναμη και η ευλυγισία είναι παράγοντες που επηρεάζουν τις επιδόσεις και ακόμα παίζουν καθοριστικό ρόλο στο ποιο στυλ μπορεί να κολυμπήσει καλύτερα ένας κολυμβητής. Οι παραπάνω παράγοντες λίγο ή πολύ αλλάζουν και βελτιώνονται με την πάροδο των χρόνων και την προπόνηση. Επιπλέον, στην πορεία παρουσιάζονται νέες νευρομυϊκές προσαρμογές που ωφελούν την ισορροπία τους στο νερό, τον τρόπο που κολυμπούν και την ταχύτητά τους. Θα παρατηρήσουμε λοιπόν μικρούς αθλητές πιο «προικισμένους» σωματικά και νευρομυϊκά από άλλους, έχοντας έτσι ένα προσωρινό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

3. Σχέση και επαφή με το νερό

Ορισμένα παιδιά έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται πιο νωρίς από τα υπόλοιπα τον αποδοτικό τρόπο με τον οποίο προωθούμαστε στο νερό. Νιώθουν τις αντιστάσεις του νερού και βρίσκουν πως θα τοποθετήσουν για παράδειγμα το χέρι τους ή ποια θα είναι η θέση του σώματος πριν καλά καλά το διδάξει ο προπονητής τους. Πολλές φορές αυτό το ερμηνεύουμε και ως ένα χαρακτηριστικό του «ταλέντου». Σε άλλα παιδιά κάτι τέτοιο θα πάρει περισσότερο χρόνο και γι’ αυτό είναι σημαντική η εκμάθηση πολλών προασκήσεων.

4. Προπόνηση και συνέπεια

Σαφώς και το πόσες φορές την εβδομάδα παρουσιάζονται στην προπόνηση είναι βασικός παράγοντας στις επιδόσεις τους. Επιπλέον, η προπόνηση και ο τρόπος που την κάνουν είναι αυτό που θα τους κάνει καλύτερους απ’ ότι ήταν. Σε σχέση όμως με τις «χαοτικές διαφορές» των επιδόσεων μεταξύ των μικρών αθλητών, τοποθετώ τον παράγοντα «προπόνηση» κάτω από τους παραπάνω και εξηγώ..

Θα παρατηρήσουμε μικρούς κολυμβητές στην ίδια ομάδα που κάνουν ακριβώς την ίδια προπόνηση και ο ένας κολυμπάει 100 ελεύθερο 1.12 και οι άλλοι οχτώ κολυμπάνε 1.25 με 1.28. Οι βασικοί λόγοι για κάτι τέτοιο είναι συνήθως οι τρεις παραπάνω που σχετίζονται με την ανάπτυξη, τα φυσικά σωματικά χαρακτηριστικά και το ταλέντο. Και βέβαια οι πιο αργοί κολυμβητές θα βελτιωθούν καθώς προπονούνται. Μπορεί αργότερα να κλείσει και η ψαλίδα μεταξύ τους. Συχνά δε, η προσπάθεια και η επιμονή υπερνικάει το ταλέντο εάν αυτό δεν δουλευτεί. Δεν θα ήταν συνετό όμως να προπονηθεί κάποιος με τρόπο που δεν αρμόζει στις ανάγκες και τις δυνατότητές του. Για παράδειγμα, δεν πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για ένα παιδί 9-10 ετών να κάνει προπόνηση δύναμης με αντιστάσεις στο νερό όταν ακόμα δεν έχει πλήρως σταθεροποιημένες αρθρώσεις, κατάλληλα ανεπτυγμένο μυοσκελετικό σύστημα και ανάλογη τεχνική καθώς πιθανότατα κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε τραυματισμό. Στις ηλικίες αυτές ο προπονητικός στόχος θα πρέπει να είναι η εκμάθηση της τεχνικής των τεσσάρων στυλ, η ανάπτυξη κολυμβητικών ικανοτήτων, η καλή αερόβια και αναερόβια ικανότητα. Στα 100 κορίτσια 10 ετών που κολυμπάνε 100 ελεύθερο, τα πρώτα 3 που έχουν χρόνο κάτω από 1.18 (ποσοστό 3%), διαφέρουν από τα κορίτσια που κολυμπάνε 1.23-1.28 (ποσοστό 20%)  σε τουλάχιστον έναν ή περισσότερους από τους 3 πρώτους παράγοντες που ανέφερα (βιολογική ηλικία, σωματικά προσόντα, σχέση με το νερό) και σε συνδυασμό με την προσπάθεια και την συνέπεια στην προπόνηση καταφέρνουν να ξεχωρίσουν.

Οι ισορροπίες αυτές όμως κάθε άλλο παρά δεδομένες είναι. Καθώς τα παιδία μεγαλώνουν και προπονούνται, οι διαφορές αυτές τείνουν να ελαττώνονται, ακόμα και να εξαλείφονται, φέρνοντας έτσι συχνά στα μετάλλια αθλητές που βρισκόντουσαν εκτός 8αδας ή 16αδας. Τα παιδιά αυτών των ηλικιών λοιπόν δεν θα πρέπει να απογοητεύονται από παροδικά αποτελέσματα. Ομοίως και ο γονείς τους, οι οποίοι συχνά αγχώνονται και επιζητούν τις πρώιμες διακρίσεις περισσότερο από τα ίδια τα παιδιά. Η εμπειρία μας έχει δείξει πως όταν ο προπονητής δείχνει στα παιδιά πως σε έναν αγώνα αυτό που τον ενδιαφέρει είναι ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουν ένα αγώνισμα, η τεχνική με την οποία κολύμπησαν, η προσπάθεια που κατέβαλαν, το εάν ακολούθησαν τις προπονητικές οδηγίες, τότε και τα ίδια τα παιδιά το τελευταίο που θα τα νοιάξει είναι οι χρόνοι των άλλων αθλητών, με αποτέλεσμα να αγωνίζονται πιο απελευθερωμένα και με λιγότερο άγχος. Το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι μικροί μας αθλητές είναι να χαίρονται την διαδικασία της προσωπικής τους σταδιακής βελτίωσης, να μην συγκρίνουν τον εαυτό τους με κανέναν άλλον, να κάνουν γερές φιλίες στο κολυμβητήριο, να είναι συνεπείς στις προπονήσεις τους και να εμπιστεύονται τον προπονητή τους εφόσον τα εμπνέει.