Τι παρακινεί τα παιδιά να προσπαθούν στον αθλητισμό;

Τι παρακινεί τα παιδιά να προσπαθούν στον αθλητισμό;

Τι παρακινεί τα παιδιά να προσπαθούν στον αθλητισμό;

       Ακόμα και με την ιδιότητα του προπονητή, συνεχίζω να εντυπωσιάζομαι από το πάθος που δείχνουν πολλοί αθλητές μου στην προσπάθειά τους να γίνουν καλύτεροι. Τι είναι όμως αυτό που μου κάνει τόσο μεγάλη εντύπωση; Άλλωστε εγώ δεν τους παρακινώ στην προσπάθεια αυτή; Εγώ δεν είμαι αυτός που τους μιλάει για το πόσο σημαντικό είναι να μάθουν να προσπαθούν να κατακτούν τους στόχους και την προσωπική τους ανάπτυξη;

      Εγώ λοιπόν και ο κάθε προπονητής, είμαστε τα εξωτερικά κίνητρα. Χωρίς όμως την εσωτερική παρακίνηση τα λόγια των τρίτων λίγα πράγματα θα πετύχουν. Τι είναι λοπόν αυτό που παρακινεί εσωτερικά τους αθλητές κάθε ηλικίας να αφιερώνουν τόσο χρόνο από την ζωή τους, να θυσιάζουν άλλες στιγμές και να δίνουν όλη τους την προσοχή στο άθλημά τους;

     Ένας νεαρός κολυμβητής 12 ή 14 ετών, μπορεί να αφωσιωθεί πλήρως στο να βελτιώσει τον χρόνο του στα 100 μέτρα κατά 2 δευτερόλεπτα. Γιατί όμως; θα έχει κάποιο χειροπιαστό κέρδος από αυτό; θα αλλάξει κάτι στην ζωή του πρακτικά; μπορεί ναι, μπορεί όχι. Την στιγμή που ένα τέτοιο πιθανό κέρδος μπορεί να εμφανιστεί, όπως για παράδειγμα τα μόρια για την εισαγωγή του σε ένα πανεπιστήμιο, ή η συμμετοχή και η διάκρισή του σε κάποια σπουδαία διοργάνωση που μπορεί να αποφέρει μελλοντικά πλεονεκτήματα, τότε προπονητής και αθλητής θα κουβεντιάσουν και θα θέσουν τους ανάλογους στόχους. Όμως η αθλητική αφοσίωση δεν φαίνεται μόνο σε αυτούς τους αθλητές που βρίσκονται κοντά στην επίτευξη ενός τέτοιου στόχου, άλλα φαίνεται και σε άτομα νεαρότερης ηλικίας που δεν έχει περάσει καν από το μυαλό τους το μελλοντικό κέρδος.

     Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι εφήβοι χαρακτηρίζονται περισσότερο από τον ρομαντισμό, την φαντασία και το αίσθημα πως βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής σε σχέση με τους πιο ρεαλιστές ενήλικες. Το κέρδος για αυτές τις ηλικίες είναι πολλές φορές το αίσθημα της αποδοχής που αποτυπόνεται σε ένα μετάλλιο ή μία διάκριση και η αντίθετη περίπτωση, αυτή της μη διάκρισης δηλαδή, σημαίνει στο δικό τους μυαλό αποστροφή της προσοχής και της εκτίμησης. Έτσι λοιπόν προσπαθούν να ξεχωρίσουν ώστε να κερδίσουν την υποτιθέμενη αποδοχή. Μια εσωτερική παρακίνηση λοιπόν, είναι το κυνήγι της αποδοχής. Ο ρόλος ο δικός μας ως προπονητές και ως γονείς είναι σημαντικός σε αυτήν την περίπτωση και πρέπει κατά την άποψή μου να τονίζουμε στα παιδιά πως για εμάς και τους φίλους τους, μετράει ο χαρακτήρας, η προσωπικότητα και η ηθική στάση τους και όχι οι αθλητικές τους επιδόσεις.

     Αν όμως αντιληφθούν πως μπορούν να έχουν την αγάπη και την αποδοχή του περιβάλλοντός τους, αυτό θα τα κάνει να σταματήσουν να προσπαθούν τόσο; Κάθε άλλο.. η προσπάθειά τους θα συνεχιστεί με λιγότερο άγχος! Συνεπώς υπάρχει ακόμα κάτι ισχυρό που τους παρακινεί εσωτερικά. Και ξαναλέω πως δεν αναφέρομαι στο να συνεχίζουν απλώς το άθλημά τους δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα διότι τους έχει γίνει αναγκαία ρουτίνα και έχουν αντιληφθεί πως κάτι τέτοιο τους προσφέρει υγεία και ευεξία. Αναφέρομαι στην σταθερή παρουσία στην προπόνηση, στην προσοχή που δίνουν από μόνα τους στην διατροφή τους, στο να δίνουν συνειδητά το 100%..

     Η παραπάνω συμπεριφορά, παρατηρείται όταν υπάρχουν ισχυροί δεσμοί μεταξύ της ομάδας. Ισχυρές φιλίες, σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ αθλητών και προπονητή. Μόνο σε ένα τέτοιο περιβάλλον μπορεί ένα παιδί να εμπνευστεί και να ανυπομονεί να βρεθεί στην επόμενη προπόνηση, στον επόμενο αγώνα. Σε κάθε άλλη περίπτωση η αγάπη για το άθλημα και ό,τι αυτό συνεπάγεται αρχίζει να σβήνει. Κάθε προπονητής έχει μεγάλη ευθύνη στο χτίσιμο ενός ανάλογου περιβάλλοντος που αποπνέει εμπιστοσύνη και υγιείς σχέσεις.

     Κάτι ακόμα που παρακινεί τον νεαρό αθλητή να προσπαθεί, είναι η επίδραση που έχει η συνεπής παρουσία του στην προπόνηση στις επιδόσεις του. Σε νεαρές ηλικίες, λόγω της ανάπτυξης και των γρήγορων προσαρμογών που παρουσιάζουν τα παιδιά στα ερεθίσματα της προπόνησης, οι επιδόσεις τους μπορούν να βελτιωθούν ευκολότερα σε σχέση με εκείνες των ενηλίκων. Αντιλαμβάνοντας λοιπόν την γρήγορη βελτίωσή του ένα παιδί, συνήθως παρουσιάζει την τάση να γίνεται πιο συνεπής με τις προπονήσεις του και ωριμάζει η συμπεριφορά του απέναντι στο άθλημα.

     Όχι όμως μόνο η προσωπική βελτίωση, αλλά και ο υγιής συναγωνισμός μπορεί να εμπνεύσει σημαντικά τα παιδιά στην αύξηση της προσπάθειάς τους. Η προσήλωση κάποιων συναθλητών, ο επικεντρωμένος τρόπος με τον οποίο προπονούνται, οι επιδόσεις που πετυχαίνουν, μέσα σε υγιή πλαίσια συναγωνισμού είναι ικανοί παράγοντες προς έμπνευση των συναθλητών τους. Πιθανότατα όμως, απέναντι στους πιο φθασμένους συναθλητές να υπάρξουν και παιδιά που θα παρουσιάσουν ένα αίσθημα κατωτερότητας το οποίο θα τους αποτρέψει από τους στόχους τους και εδώ η καθοδήγηση του προπονητή είναι καθοριστικής σημασίας. Έμπνευση όμως για τα παιδιά μπορεί να αποτελέσουν και κορυφαία ονόματα του εκάστοτε αθλήματος, ήρωες της φαντασίας και των ταινιών και σίγουρα η παραδειγματική συμπεριφορά του προπονητή τους.

     Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο αθλητισμός μπορεί να γίνει καταφύγιο για παιδιά που βιώνουν δύσκολες καταστάσεις στο κοντινό τους περιβάλλον και κυρίως στο οικογενειακό, όπως για παράδειγμα κακοποιητικές συμπεριφορές ή την απώλεια κάποιου συγγενικού τους προσώπου. Έτσι βρίσκουν διέξοδο στην προπόνηση η οποία και αποτελεί μια ισχυρή άμυνα για την ψυχολογία τους. Η προσήλωση τότε σε έναν αθλητικό στόχο, οι παρέες τους στο χώρο του αθλητισμού, ένας εμπιστος και υποστηρικτικός προπονητής, είναι παράγοντες που θα τα βοηθήσουν να νιώσουν ασφάλεια, να μειωθεί το άγχος τους και να ξεπεράσουν τις καταστάσεις αυτές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μπασκετμπολίστρια Δώρα Παντελή, κάνοντας λόγο για ενδοοικογενειακή βία δήλωσε πως βρήκε καταφύγιο στο γήπεδο του μπάσκετ.

     Πέρα όμως από τις παραπάνω αντικειμενικές παρατηρήσεις, θα ήθελα να αναφέρω και κάτι πιο αόριστο και υποκειμενικό που περνάει από το μυαλό μου παρατηρώντας την προσπάθεια των μικρών αθλητών.. Στην πορεία της ζωής μας ίσως κάποιοι από εμάς βγάλουμε το συμπέρασμα πως νιώθουμε το αίσθημα της πληρότητας και της ευτυχίας όταν προσπαθούμε για κάτι μεγαλύτερο από εμάς. Κάτι που δεν θα μας φτάσει σίγουρα σε έναν προορισμό, αλλά θα μας κάνει να νιώθουμε ότι βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο. Ίσως η προσπάθεια των παιδιών στον αθλητισμό να καθορίζεται και από κάποιο τέτοιο αόριστο αίσθημα που ακόμα δεν έχει πάρει την μορφή συγκεκριμένης έννοιας και σκέψης..